آیه الله  دهسرخی ،محدثی گمنام و محققی بی نام / به قلم:سید محمد رضوی

آیه الله دهسرخی ،محدثی گمنام و محققی بی نام / به قلم:سید محمد رضوی

انتشار:کتابخانه ومرکزاسنادمجلس شورای اسلامی

یکی از این مصادیق که به حق عمر شریفش در خدمت به خاندان آل الله– صلوات الله علیهم – صرف شد ، مرحوم آیه اله سید محمود موسوی دهسرخی ( ره ) بود. هرگز از ذهنم فراموش نمیشود در حدود نزدیک به ده سال قبل که به اتفاق یکی از دوستان ، که برای زیارت کریمه اهلبیت ، حضرت فاطمه معصومه- سلام الله علیها-  عازم شهر مقدس قم شدیم ، در آنجا توفیق  آشنائی با ایشان نصیبمان گشت. اینجانب ایشان را شخصیتی  مقید به آداب و سنن شرعیه یافتم که مدار زندگی خود را بر اساس سیره معصومین- صلوات الله علیهم- قرار داده بود ، و در زندگی روز مره خود نیز بشدت دلبسته شیوه پیشینیان بود ، بطوری که ذره ای از مظاهر زندگی جدید در وجود ایشان دیده نمیشد و حتی در نحوه تغذیه نیز بشدت از غذاهای شیمیائی و صنعتی پرهیز میکردند. هنوز مواعظ و صحبت های ایشان در ذهنم باقیست که می فرمودند : ... شیطان دارای مقام رفیع و والائی بود که صفت تکبر و نخوت باعث نزول او از عرش به فرش شد و تو ای انسان هرگز به خود مغرور مباش ، چرا که خطر سقوط در انتظارت میباشد. یکی از خصوصیات اخلاقی ایشان پرهیز از امام جماعت شدن بود ، و اگر کسی در این زمینه چیزی از ایشان می پرسید در جواب می فرمودند : "فسئلوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون"  و با تواضع مثال زدنی خود را فقط یک کتاب فروش میخواندند. از دیگر صفات عالیه ای که در وجود ایشان دیده میشد ، صفت سخاوت و میهمان نوازی بود بطوریکه درب منزلشان به روی همگان باز بود و در سه وعده صبح و ظهر و شب از میهمانان پذیرائی میکردند. مرحوم آیه اله دهسرخی ارادت خاصی  به آستان اهلبیت - صلوات الله علیهم اجمعین -  داشتند بطوریکه برکات آن ، در آثار علمی ایشان دیده میشود.

 این عالم بزرگوار در سال 1307 هجری شمسی در روستای دهسرخ از توابع شهرستان مبارکه اصفهان در خانواده ای مذهبی  دیده به جهان گشودند. اوایل کودکی پدرشان را از دست داده و با مادر خود زندگی میکردند  و امورات زندگی ایشان را ، مادر مرحومه اش از طریق شغل نخ ریسی ، که در آن زمان معمول بود اداره می نمودند .

ایشان درسن شانزده سالگی ازدواج کردند وتا سن نوزده سالگی مشغول کسب بودند  ودر سن نوزده سالگی بود که به علم و دانش علاقه مند شده و درس و بحث را از الفبای فارسی شروع نمودند . و سبب علاقه مند شدن وی به علوم  دینی آن بود که در روستای محل سکونتشان ، یک فرد روحانی وجود نداشت و همین امر سبب شده که ایشان از آنجا عزیمت نموده و به دنبال کسب علم رفتند. در ابتدای ورود به اصفهان ، به مدرسه کاسه گران حجره عموزاده خود رفتند. وکتابهای قدیمی مرحوم سید حسن موسوی دهسرخی که اخوی ایشان بودند را گرفته و درس را نزد اخوی خود شروع کردند. در زمان اقامتشان دراصفهان هر دو هفته یکبار به روستای دهسرخ رفته وبه خانواده خود سر میزدند وعصر جمعه نیز به اصفهان مراجعت می نمودند . 

  در اواخر سال 1365 هجری ، هنگامی که مرحوم آیه اله سید ابوالحسن اصفهانی رحلت نمودند ، این ضایعه در روحیه ایشان اثر خاصی گذاشت. مرحوم آیه اله  دهسرخی ( ره ) در ایامی که دروس مقدمات ، می خواندند ، آیه اله حاج شیخ عباسعلی ادیب حبیب آبادی که از بزرگان علمای اصفهان بودند به مرحوم اخوی ایشان فرموده بودند چرا اخوی عمامه ندارند وایشان در جواب وی گفتند : که پول تهیه عمامه را ندارم.  آیه اله ادیب حبیب آبادی (ره )  به  اخوی ایشان فرمودند: عمامه تهیه کنید پولش با من . اخوی ایشان هم عمامه ای خریدند و از مرحوم آیه اله حاج سید محمد باقرابطحی سدهی(ره) که در اصفهان عالمی معروف بوده و ریاست مدرسه کاسه گران را بعهده داشتند و شبها نماز مغرب و عشاء را درمسجد جامع اصفهان اقامه میکردند دعوت نمودند تا مراسم عمامه گذاری را انجام دهند.

  ایشان بعد از اتمام جامع المقدمات و سیوطی به شهر مقدس قم مراجعت نمودند اما بعلت تنگی معاش و سختی گذران زندگی به فکر افتادند که به آستان مطهر علوی ، شهر نجف اشرف مراجعت نمایند ، و با مرحوم حاج میرزا آقا افلاطون یزدی ، شوهر خواهر خود ،که چندین سال ساکن نجف  بودند مشورت کرده  و با قرض کردن مبلغ صد تومان پول ، عازم نجف شدند . 

در ابتدای ورود به شهر مقدس نجف به همراه حاج سید محمد حسینی هرندی ،  نزد وکیل آیه اله بروجردی رفتند وایشان ، مرحوم دهسرخی را در امور معاش ( روزی سه قرض نان ) مورد مساعدت قرار دادند و سپس  به ادامه تحصیل پرداختند که کتاب شرح نظام ( شرح شافیه ) را در  نزد حاج شیخ احمد زاهد اصفهانی تلمذ کردند. این عالم ربانی ، سپس به ایران مراجعت کردند و مصمم شدند که خانواده خود را نیز به شهر نجف ببرند که در نهایت با تحمل مشقت زیاد ، اسباب انتقال آنان را فراهم ساختند.سکونت ایشان در جوار آستان علوی ، ادامه داشت تا هنگامی که ، وی و بسیاری از علمای ایرانی از کشور عراق اخراج شدند.

اساتید ایشان در دروس سطوح حوزه عبارت بودند از : حضرات آیات  مدرس افغانی ، حاج شیخ محمد باقر ناصری ، حاج سید عباس مهری ، حاج شیخ غلامرضا باقری ، حاج شیخ محمد علی سرابی ،  حاج سید اسدالله مدنی ، حاج شیخ صدرا بادکوبی ، حاج شیخ مجتبی لنکرانی ،  و فانی . و اساتید ایشان در درس خارج فقه نیز عبارت بودند : حضرات آیات فانی ، سید ابوالقاسم موسوی خویی ، سید محسن حکیم ، سید عبدالهادی شیرازی و ...

آیه اله موسوی دهسرخی ( ره ) بمدت پانزده سال در درس خارج اصول آیه اله خوئی ( ره ) شرکت کردند و در علم کلام نیز افتخار شاگردی مرحوم فاضل قائنی را داشتند. سرانجام ایشان در سحرگاه 24 بهمن سال 1389 شمسی ، پس از تحمل چند ماه بیماری ، در سن 86 سالگی دار فانی را وداع گفت و به ملکوت اعلی پیوست. پیکر مطهر این عالم ربانی ، با مساعدت و تقبل هزینه دفن ، از طرف یکی از مراجع عظام تقلید ، در حرم کریمه اهلبیت ،  حضرت فاطمه معصومه- سلام الله علیها-  بخاک سپرده شد.

آثار علمی این عالم مکتب اهلبیت ( علیهم السلام ) به شرح ذیل میباشد :

1. کتاب مفتاح الکتب الاربعه : این کتاب در 38 جلد ( چاپ نجف و قم ) در سال 1411 قمری ، به زیور  طبع آراسته شده است. کتاب  مفتاح الکتب الاربعه ، نشانی احادیث مطرح شده درکتب اربعه را بر اساس حروف الفبا، ارائه می‌دهد تا خوانندگان راحت‌تر به موضوع دلخواه خود در این کتب، دسترسی پیدا کند. در ابتدای کتاب نویسنده با معرفی اجمالی نویسندگان کتب اربعه «الکافی شیخ‌کلینی» ، «من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق» ، «تهذیب و استبصار شیخ طوسی» خاطرنشان می‌کند : ‌چون کسی تا الان برای دسترسی آسان به موضوعات احادیث ، اقدامی نکرده ، تصمیم گرفتم تا راهنمایی استفاده از احادیث این کتاب را بنویسم و بدین وسیله دسترسی راحت تری به به احادیث این کتب فراهم شود.

مرحوم آیه اله موسوی دهسرخی در ادامه ، پنج امر را در خصوص چگونگی بهره‌مندی علاقه‌مندان از کتاب را ارئه می‌دهد که عبارتند از :

 (1):‌ ضابطه کلی برای به دست آوردن هر حدیثی رجوع به موضوع حدیث یا راوی آخر ، یا اولین حرف کلمه حدیث می‌باشد.

(2): از راه‌های به دست آوردن حدیث، رجوع به اول متن و سند خارج از حدیث می باشد.

(3): گاهی حدیث خاص و گاهی عام است، در این صورت برای به دست آوردن حدیث به عنوان خاص نگاه می کنیم، مثلاً اگر موضوع حدیث «الاحرام» باشد به موضوع عام آن که حج باشد رجوع نمی‌کنیم، بلکه به همان کلمه الاحرام رجوع می کنیم. (4 : از راه‌های به دست آوردن حدیث در کتب اربعه فوق ، اسم راوی آخر می‌باشد که بر طبق حرف اول اسم راوی می‌توان احادیث را به دست آورد. (5) : معرفی سی و پنج جلد کتاب از کتاب‌های مرحوم شیخ کلینی می‌باشد.

2. رمز المصیبه فی مقتل من قال انا قتیل العبره. این کتاب شریف ، یک مقتل جامع و کامل  درباره واقعه عاشورست ، که مولف حوادث این حادثه جانگداز و عبرت آور را بصورت تمام و کمال بررسی و تبین کرده است ، و  در سه مجلد می باشد .

3. الجمان الحسان فی احکام القرآن. کتابی است که در آن مولف تمامی آیات قرآن را درباره احکام ، جمع آوری کرده است.این کتاب در سال 1378 قمری چاپ شده است.

4.النساء فی اخبار الفریقین ( زن از دیدگاه روایات اسلامی ). این کتاب به ترتیب حروف الفبا میباشد و مولف تمامی احادیث وارده در موضوع زن  را بصورت کامل در این کتاب جمع آوری کرده است.توضیحا متن عربی روایات با ترجمه فارسی آن ، باهم در این کتاب ، آمده است.

4. کتاب مفاتیح الصحه که موضوع آن درباب طب میباشد.

5. کتاب رمز الصحه که موضوع آن مانند کتاب قبلی درباره طب بوده ، و مولف مطالب مفیدی در باب طب اسلامی در آن ، گردآوری کرده است.

6. کتاب کشکول موسوی دهسرخی ، که در دو جلد میباشد و مولف مطالب مفید و شنیدنی در ابواب مختلف را در این کتاب ، آورده است.سایر تالیفات این محقق فرزانه عبارتنداز :

معجم الملاحم و الفتن ، ایضاح الطریقه ، ترجمه سراج المبتدئین ، رمز الجلی ، یاٌتی علی الناس زمان من ساٌل عاش و من سکت مات ، هدایه الطالبین و ..... 

حشره الله مع محمد و آل الطاهرین.


دیدگاه‌ها

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است.
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی

مفاخر،مشاهیر ،هنرمندان و فرهیختگان شهرستان مبارکه
به کوشش: فرامرزمیرشکار مبارکه

آخرین مطلب
پربیننده ترین مطالب
محبوب ترین مطالب
مطالب پربحث‌تر
آخرین نظرات