مهندس شهاب ثابت راسخ

شهردارفعلی دیزیچه

درباره  شهر دیزیچهاجتماع مردم در نقطه ای از استان اصفهان در تاریخ 1372/9/4 خبر از ولادت شهری جدید در عرصه ی تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی ایران می داد. شهری که حاصل اتفاق و همدلی ، مردم دیزیچه ، وینیچه ، قلعه میرزمان ، نکوآباد و حسن آباد دست به دست هم داده بودند تا با مشارکت یکدیگر عمران و آبادانی بیشتری را نصیب سرزمین خود نموده و در راه توسعه گام بردارند و این گونه بود که شهر دیزیچه با تأسیس شهرداری در آن رسمیت یافت . این شهر که دومین شهر شهرستان مبارکه محسوب می گردد با وسعت 36 کیلومتر مربع و قریب به 20 هزار نفر جمعیت در 31 درجه و 4 دقیقه ای عرض شمالی و 52 درجه و 48 دقیقه ای طول شرقی در ارتفاع 2035 متری از سطح آزاد آب دریاها در حد فاصل 5 کیلومتری شمال شهر مبارکه (مرکز شهرستان) ، 35 کیلومتری جنوب غربی شهر اصفهان (مرکز استان) و 10 کیلومتری شرق زرین شهر (مرکز شهرستان لنجان) و درحاشیه ی رود خانه ی زاینده رود واقع شده است.
این شهر در عین بهره مندی از ساحل سر سبز و دل انگیز رود عظیم و همیشه زنده زاینده رود (که لطف و صفای خاصی را به این شهر بخشیده است) از مجاورت با کارخانه ها و صنایع سبک و سنگین استان از جمله ذوب آهن اصفهان و مجتمع فولاد مبارکه گریزی نداشته است ؛ مضافاً بر اینکه کارخانه ی سیمان سپاهان به نوعی در دل شهر جای گرفته و علاوه بر آن عبور دو خط راه آهن از حاشیه و مرکز شهر (که همچون کمربندی گردا گرد شهر را احاطه کرده است)مختصات ویژه ای را برای این شهر رقم زده است . شهر دیزیچه با بهرمندی از قدمتی دیرینه از فرهنگ و ادب و به پاس داشت صالحینی چون امامزاده سلیمان (ع) ، امامزاده محمد(ع) محله نکوآباد،سید تقی(ع) (پیرحاجات) ، امامزاده محمد(ع) محله ی دیزیچه و ... جلوه های آیین و ادب را در این شهر متجلّی سازند. حضور چشمگیر مردم در امور اجتماعی ، دلیل دیگری بر پیوستگی و همبستگی ایشان در تعیین سرنوشت و آینده ی خود ، و شهرشان بوده است . نمود این حضور را می توان در صحنه های انقلاب شکوهمند اسلامی ، جنگ تحمیلی ، عمران و آبادانی و حضور در انتخابات متعدد و از جمله انتخابات شورای اسلامی شهر به عینه مشاهده نمود.
به لحاظ تاریخی علاوه بر مقبره و آرامگاه امامزادگان و صالحین فوق الذکر وجود اماکن تاریخی همچون: غار قلعه بزی (قلعه خان لنجان)،  قلعه ی اکبر آباد،  قلعه ی حسن آباد ، مقبره ی چهل دختران و همچنین دسترسی به آب فراوان در مزارع و بیشه زارهای انبوه و ساحل سرسبز زاینده رود همگی مؤید پیشینه ی پر قدمت این نقطه از استان بوده و دلیلی بر حضور ماندگار در تاریخ کشور می باشد. با عنایت به موقعیت خاص مکانی (بهره مندی از زمین های حاصل خیز و مرغوب و نیز مجاورت با صنایع اطراف خصوصاٌ کارخانه سیمان سپاهان)  اقتصاد مردم این شهر در درجه ی اول به کشاورزی و فعالیت های جنبی و سپس اشتغال در بخش صنعت (خصوصاٌ حمل و نقل بویژه حمل سیمان) وابسته است.

دیدنی‌ها

• قلعه بزی دیزیچه (قلعه خان لنجان)، متعلق به دوره ساسانی
• آرامگاه چهل‌ دختران دیزیچه
• قلعه اکبرآباد دیزیچه
• قلعه کهن حسن‌آبادقلعه بزی شمال دیزیچه
• امامزاده سلیمان^(ع) دیزیچه
• امامزاده محمد^(ع) دیزیچه
• آمامزاده سید تقی^(ع) (پیر حاجات) دیزیچه
• امامزاده محمد^(ع)محله حسن آباد و نکوآباد

مساجد و کتابخانه عمومی این شهر نیز فعالیت زیادی دارند.

مجموعه غارهای قلعه بزی

این غارها حاوی کهنترین نشانه‌های سکونت انسان در استان اصفهان هستند که در شمال شرق دیزیچه قرار دارند. با توجه به مطالعات باستان شناسان، این غارها مسکن شکارچیان عصر سنگ در حدود ۴۲ هزار سال پیش بوده است. در این دوره انسانهای نئاندرتال در منطقه زاگرس و احتمالا مرکز ایران می زیستند.اهمیت قلعه بزی در این نکته است که از دوره پارینه سنگی میانی در مرکز فلات ایران اطلاعات چندانی وجود نداشت. در حال حاضر قلعه بزی تنها مکان شناخته شده ای است که می تواند در زمینه گاهنگاری، دیرین اقلیم‌شناسی و سایر مسائل مرتبط با زندگی مردمان پارینه سنگی میانی اطلاعاتی ارائه کند.

به نظر کاوشگر این مکانها مجموعه قلعه بزی در ایران کاملاً منحصر بفرد است و مجموعه‌های مشابه آن در تنها در قفقاز، شبه جزیره عربستان و جنوب شرقی اروپا دیده شده است.

اولین فصل کاوشها در غار قلعه بزی در سال ۸۴ به سرپرستی بیگلری و با همکاری اداره باستان‌شناسی میراث اصفهان و بخش زمین‌شناسی دانشگاه اصفهان به طور مقدماتی صورت گرفت. اما در فصل دوم که اخیرا توسط باستان شناسان ایرانی و فرانسوی به سرپرستی بیگلری و ژوبر انجام گرفت تمرکز بر غار اصلی بود، که دارای وسعت بسیار و نهشته‌های غنی از دوره پارینه سنگی میانی است.

مطالعه استخوان‌های به دست آمده و گونه‌های جانوری در قلعه بزی توسط دکتر مرجان مشکور آغاز و در فصل دوم با همکاری دکتر ویلیام رندو ادامه یافت. طبق نظر این متخصصین استخوان‌های جانوری در قلعه بزی به خوبی حفظ شده است و گونه‌های مختلف جانوری در این مکان به دست آمده است که غزال و بز وحشی، گاو وحشی و کرگدن از آن جمله هستند. متاسفانه حفاریهای غیر مجاز پیشین لطمات زیادی به لایه‌های باستان غارها زده است.

بدون تردید غارهای قلعه بزی از جنبه‌های باستان‌شناسی منحصر بفرد هستند و ادامه کاوشهای علمی می تواند اطلاعات مهمی درباره کهنترین ساکنان ایران زمین ارایه کند.ایجاد موزه پارینه سنگی که نمایشگر کشفیات این غار باشد می تواند باعث جلب گردشگران زیادی به منطقه شود.

این اثر تاریخی در دیزیچه واقع شده و قدمتی بیش ۲۰۰۰ دوهزارسال را دارا می باشد که یک محل سیاسی در زمان باطنان حسن صباح بوده ونام حسن آباد هم ازنام حسن صباح گرفته شده است.